مظاهر عالم هورقلیا در فلسفه ی اشراق و مکتب شیخیه

Authors

  • سیدعباس ذهبی استادیار واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
  • فریده محرمی کارشناس ارشد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران
Abstract:

در تعریف لغوی واژه­ی هورقلیا اگرچه آرای متنوّعی در باب یونانی، سریانی و عبری بودن آن وجود دارد، می­توان دقیق‌ترین تعریف را «خورکلپا» به معنای جسم خورشیدی دانست که ریشه در فرهنگ و زبان ایران باستان دارد. در جهان‌شناسی حکمت اشراق، عالم هورقلیا را می­توان با عالم صور معلقه، اشباح مجردّه، عالم مثال و عالم خیال منفصل یکی دانست. ضمن آن­که در مکتب شیخیه، با توجه به رویکرد کلامی آن مکتب، عالم ملکوت نیز معادل هورقلیا آمده است. اگرچه تفاوت‌هایی در جهان‌شناسی این دو مکتب، به ویژه در تعداد مراتب هستی، دیده می­شود، مظاهر عالم هورقلیا نزد هر دو جریان مشترک است. برخی از این مظاهر بیشتر صبغه­ی معرفت‌شناختی دارند و برخی صبغه­ی هستی‌شناختی. از دسته­ی اول، می‌توان به مظهر خیال، خواب و رؤیا و وحی و الهام اشاره کرد و از دسته­ی دوم، می­توان جنبه­ی هستی‌شناختی جنّ و شیاطین، آینه و اصوات و روایح مثالی را نام برد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رویکردی انتقادی به شیخیه در تطبیق هورقلیا بر عالم مثال

شیخیه هورقلیا را مرتبه ای از عوالم وجود دانسته که نسبت به عالم ماده از لطافت بیشتری برخوردار است. از نظر شیخیه، در عالم هورقلیا هر چند که اجسام وجود دارند، شفافیت و لطافت آن اجسام نسبت به اجسام عالم ماده بیشتر است. آنها این عالم را همان عالم مثال منفصل دانسته اند. به دلیل عدم هماهنگی در اندیشه شیخیه، جایگاه عالم هورقلیا گاه بین عالم ملک و عالم ملکوت و گاه بین عالم ملک و عالم جبروت معرفی شده است...

full text

حقیقت جسم در فلسفه ی شیخ اشراق و صدرالمتألهین

فیلسوفان مسلمان عموماً در باب چیستی جسم و احکام کلی اجسام سخن راند هاند که در نتیجه یآن ادبیات فلسفی گسترد های در باب تعریف جسم، بساطت یا ترکیب ذهنی و خارجی آن، تما یزاتاساسی اجسام با موجودات غیرمادی، ویژگ یهای مشترک اجسام و ... شکل گرفته است. در این میاندو فیلسوف نامی ایران، شیخ اشراق و صدرالدین شیرازی، از آن رو که هر یک مؤسس مکتب فلسفینوظهوری بودند، دست به نوآوری زدند و دیدگاه های جدیدی را در ...

full text

مظاهر خالق در عالم از نظر مولانا جلال‌الدین رومی و متفکران و ادبای مکتب رومانتیک در آلمان

فرهنگ را می‌توان مجموعه‌ای پویا در نظر گرفت که علاوه بر عوامل درونی، از عوامل بیرونی نیز تأثیرپذیرفته، الهام می‌گیرد، خودرا وفق می‌دهد و از این طریق همواره در حال تغییر و تحول است. ادبیات، به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ به وضوح بیانگر این تأثیرات متقابل است. البته در بسیاری از موارد ریشة مشترکات بین فرهنگ‌ها لزوماً از درون خود آنها بر نخواسته‌ی بلکه می‌تواند متأثراز عوامل بیرونی باشد. به عنوان مثال...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 35

pages  73- 96

publication date 2013-03-18

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023